Kategori: Makaleler

Liyakatsızlık mı Liyakatsizlik mi? Bilimsel Bir Bakışla İnceleme Hepimiz hayatımızda bir noktada liyakatsizlik ile karşılaşmışızdır. Ancak, bu kelimenin doğru kullanımı konusunda kafa karışıklığı yaşanabiliyor. Liyakatsızlık mı, yoksa liyakatsizlik mi demeliyiz? Bu dilbilimsel fark, aslında sadece bir yazım hatası ya da dilsel tercihten ibaret değil. Bugün bu iki terimi bilimsel bir merakla inceleyelim. Dilin evrimi, etimoloji ve anlamın nasıl şekillendiği hakkında daha derinlemesine bir bakış açısı kazanalım. — Liyakatsızlık ve Liyakatsizlik: Dilbilimsel Farklar Liyakat kelimesi, Arapçadan Türkçeye geçmiş bir sözcük olup, “yeterlilik” veya “uygunluk” anlamına gelir. Bu kelimenin üzerine eklenen “-sız” eki, eksiklik, yokluk ya da yetersizlik anlamı katar. Yani liyakatsızlık,…

Adetten Kaç Gün Önce Rahim Kalınlaşır? Siyaset, Güç ve Toplumsal Yapılar Üzerine Bir Analiz Günümüz dünyasında toplumsal yapıları, güç ilişkilerini ve iktidar biçimlerini analiz etmek, bir siyaset bilimcisinin temel uğraşıdır. Toplumlar, görünmeyen ama son derece güçlü olan kurallar, normlar ve beklentilerle şekillenir. Bu güç ilişkilerinin her alanda izleri vardır; siyaset, ekonomi, kültür, hukuk ve elbette biyoloji de bunlardan biridir. Kadınların biyolojik döngüleri üzerinden yapılan analizler, bazen toplumsal cinsiyet eşitsizliğini, bazen de toplumsal yapıların kadınları nasıl şekillendirdiğini anlamak adına önemli bir alan sunar. Ancak, bugün tartışacağımız konu, doğrudan biyolojik bir süreç olsa da, onun siyasal ve toplumsal yansımaları çok daha derindir.…

Kavar Ne Demek? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Değerlendirme Bir Siyaset Bilimcinin Gözünden: Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Siyaset, güç ilişkilerinin ve toplumsal düzenin sürekli bir etkileşimiyle şekillenen bir alan olarak her zaman dikkat çekici olmuştur. Politik yapılar, güç mücadelesi ve ideolojilerle örülmüşken, bu yapılar aynı zamanda vatandaşlık, haklar ve toplumsal sorumluluklar üzerinden de biçimlenir. “Kavar” kelimesi de, bu bakış açısıyla ele alındığında, sadece dildeki bir terim olmanın ötesinde, toplumsal yapılar ve güç dinamikleri hakkında derin ipuçları sunar. Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre “kavar”, “bir şeyi çevirerek içine koymak, katlamak, sarmak, dolayısıyla dolanmak” anlamına gelir. Ancak bu kelime, yalnızca bu teknik…

Kanal İştirak Nedir? Eğitimdeki Rolü ve Etkileri Eğitim, sadece bilgi aktarmaktan çok daha fazlasıdır. Bir öğretmenin gerçek amacı, öğrencilerin yalnızca belirli bir konu hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak değil, aynı zamanda onların düşünsel dünyalarını dönüştürmektir. İşte bu noktada öğrenmenin dönüştürücü gücü devreye girer. Öğrenme, bireylerin yalnızca bireysel yaşamlarını değil, aynı zamanda toplumsal yapıları da şekillendiren bir süreçtir. Fakat, eğitimin bu derinlemesine etkilerini anlamadan önce, eğitimdeki belirli kavramları ve ilişkileri incelemek gerekmektedir. Bu yazıda, özellikle “kanal iştirak” kavramını ele alacak ve öğrenme teorileri, pedagojik yöntemler ve toplumsal etkiler çerçevesinde bu kavramın ne anlama geldiğini tartışacağız. Kanal İştirak Nedir? Kanal iştirak, genellikle…

Merhaba — bugün birlikte bir merakla ilerleyeceğimiz konu: Libya’nın “diğer adı” nedir ve bu adın tarihsel, dilsel ve kültürel kökenleri nelerdir? Bilimsel bir merakla bakacağız ama dili herkesin anlayabileceği şekilde tutacağız. Libya’nın Diğer Adı Ne Olabilir? Öncelikle “Libya” adı altında bilinen ülkenin tarihsel olarak başka adlarla da anıldığını belirtelim. Ama “diğer adı” derken neyi kastediyoruz? Modern çağda mı, antik çağda mı? Biz her iki boyutu da kısaca ele alacağız. Antik ve Dilsel Kökenler “Libya” isminin kökeniyle ilgili dilbilimsel ve tarihsel izler var. Örneğin antik Mısır kaynaklarında “LBW” (hiyerogliflerle (𓃭𓄙𓏏𓏤) ≈ “Libu” ya da “Libuw”) biçiminde bir sözcük geçiyor. ([taneter.org][1]) Ayrıca, antik…

Kahve Sevene Ne Denir? Antropolojik Bir Perspektif Kültürlerin Çeşitliliğine Yolculuk Bir antropolog olarak, kültürlerin çeşitliliğine duyduğum merak beni her zaman dünyayı farklı perspektiflerden keşfetmeye yönlendiriyor. Kültürler, her bir halkın dünya görüşünü, toplumsal ilişkilerini ve kimliklerini yansıtan zengin birer yapı taşıdır. Bu yapılar bazen semboller, bazen ritüeller ve bazen de günlük yaşamın en basit alışkanlıklarında kendini gösterir. Kahve, bu alışkanlıklardan biridir ve insanlık tarihi boyunca pek çok kültürün farklı şekillerde benimsediği, önemli bir sosyal bağlayıcıdır. Bugün, “kahve sevene ne denir?” sorusunu ele alırken, sadece kahve içenleri değil, aynı zamanda onların kimliklerini ve toplumsal rollerini de inceleyeceğiz. Kahve, sıradan bir içecekten öteye…

Aleyhine Dönmek Ne Demek? Bir Duygu, Bir Davranış ve Bir Sosyal Paradoks Hepimiz zaman zaman birine veya bir duruma karşı duygusal veya düşünsel olarak tavır değiştirmişizdir. Ama bazen öyle anlar olur ki, bu değişim sadece basit bir fikir ya da tutum değişikliği değildir. Aleyhine dönmek dediğimiz şey, tam da böyle bir durumdur. İnsanlar arasındaki ilişkilerde, toplumsal yapılar içinde ya da kişisel hayatımızda bu “aleyhine dönme” durumu, bazen şok edici bir biçimde karşımıza çıkar. Peki, “aleyhine dönmek” gerçekten ne demektir? Sadece bir fikir ya da inanç değişikliği midir, yoksa daha derin, anlamlı bir dönüşüm mü? Gelin, bu terimi hem dilsel hem…

Kabak Dolmasında Kabaklar Kızartılır mı? Felsefi Bir Deneme Hayatın en sıradan görünen anlarında bile derin bir felsefi sorgulama yatar. Yeme içme, kültürümüzün vazgeçilmez bir parçasıdır; ancak yemeklerin nasıl hazırlandığı ve hangi biçimde sunulduğu, sadece damak tadımızı değil, aynı zamanda dünyayı ve varoluşumuzu nasıl algıladığımızı da şekillendirir. Kabak dolması, Türk mutfağının klasik yemeklerinden biridir ve bu yemek üzerinden bir felsefi sorgulama yapmak, evrensel soruları gündeme getirir. Peki, kabak dolmasında kabaklar kızartılmalı mı? Bu soruya sadece mutfak pratikleri açısından değil, felsefi bir perspektiften de yaklaşmak, bize yalnızca yemeklerimizi değil, aynı zamanda etik, epistemoloji ve ontoloji üzerine derin bir düşünme fırsatı sunar. Etik:…

Jüpiter Ne Renk Olur? Geçmişin Işığında Bir Gezegenin Rengi Bir Tarihçinin Bakış Açısından: Evrenin Sırlarına Yolculuk İnsanlık tarihine bakıldığında, her dönem, evreni anlama çabamızla şekillenmiştir. Binlerce yıl önce gökyüzü, insanlar için birer efsane ve mitolojinin kaynağıydı. Gökyüzüne bakarken, hem etrafımızdaki dünyayı hem de kendimizi sorguluyorduk. Gelişen bilim, gökyüzünü anlamamıza olanak sağladı ama bir yandan da evrenin sonsuz büyüklüğü karşısında insanlığın küçüklüğünü hatırlattı. Jüpiter, bu büyüklüğün simgesi haline gelmiş bir gezegen. Ancak Jüpiter’in ne renk olduğu, ilk bakışta sadece basit bir soru gibi görünse de, derinlemesine inildiğinde tarihsel bir yolculuğa dönüşüyor. Jüpiter’in Gözlemi: Antik Zamanlardan Bilime Jüpiter’in rengi, antik çağlardan günümüze…

Leva Kimin Parası? Bazen bir para biriminin ardında çok daha fazlası yatıyor. “Leva” desek, aklınıza sadece Bulgaristan’ın ulusal para birimi mi gelir? Yoksa, bu paranın ardında sadece ekonomik güç değil, toplumsal, kültürel ve cinsiyet dinamiklerini de mi görürsünüz? Eğer bu soruyu derinlemesine sorgulamaya başlarsak, Bulgar Levası’nın sadece bir para birimi değil, toplumun kadınlar ve erkekler arasındaki eşitsizliği, toplumun çeşitliliği ve sosyal adalet anlayışını nasıl yansıttığı üzerine bir konuşma başlatabiliriz. Haydi, hep birlikte bu paranın kim olduğunu, kimin için çalıştığını ve bizim için ne anlam taşıdığını sorgulayalım. Leva: Sadece Bir Para Birimi mi? Bulgaria’nın ulusal para birimi olan Leva, aslında oldukça…